(naar aanleiding van de enquête “De Stemming” in De Standaard, 10 mei 2022)
Op 13 januari 2021 wist De Standaard te melden dat een derde van de Belgische bevolking “geen Belgische achtergrond heeft”. Het gaat om ongeveer 3,7 miljoen mensen, hetzij 33% van de bevolking, een aandeel dat in tien jaar flink gestegen is — toen bedroeg het nog 26%.
Concreet betekent de gebruikte maatstaf, dat als minstens één van je ouders eerst met een andere dan de Belgische nationaliteit in het rijksregister is ingeschreven geweest, je volgens het Belgisch statistiekbureau Statbel wel een buitenlandse, én volgens De Standaard “géén Belgische achtergrond” hebt. Je kan dus in België geboren en getogen zijn, van een even Belgische vader of moeder, maar als de andere ouder, zelfs al was het maar voor korte tijd, eerst een andere dan de Belgische nationaliteit heeft gehad, dan heb je, aldus De Standaard, “geen Belgische achtergrond”.
Twee jaar eerder, op 25 februari 2019, werd in De Standaard door academici met enig tromgeroffel aangekondigd dat Antwerpen superdivers is geworden. Eindelijk, want de metropool was dat aan zichzelf verplicht. Steden als Brussel en Rotterdam, en zelfs Genk, zijn dat al veel langer.
Om de haverklap wordt ons ook toegeroepen hoe anders en verschillend — hoe divers — we allemaal zijn, en hoe belangrijk dat is. Niet zozeer verschillend als individuen, dan wel als elementen van gemeenschappen. Tussen het individu en de samenleving worden van elkaar verschillende “gemeenschappen” geschoven.
Moet het dan verwonderen dat de geënquêteerden voor De Stemming, in antwoord op een schimmige vraag — want wat in hemelsnaam is “echt Belg of Vlaming zijn” ? — gewoon napraten wat hen de voorbije jaren door academici en journalisten is voorgezegd? Dat ze op hun beurt de verschillen benadrukken en het “echt Belg of Vlaming zijn” beperkend beschouwen?
Overigens mag diezelfde geënquêteerden wel enige tegenstrijdigheid worden aangewreven, want hoe men zowel “de politieke instellingen en de wetten van ons land [kan] respecteren” als “onze gewoonten en cultuur hebben” is onduidelijk, in een land waar het niet respecteren van wetten en instellingen tot de gewoonten en cultuur behoort.
P.S. : Volgens 25% van de geënquêteerden kan men “echt Belg of Vlaming zijn” zonder Belg te zijn (“het staatsburgerschap hebben”). Misschien kunnen we daar ook even bij stilstaan.
