Op 2 augustus publiceerde De Standaard, in de blog Uit het hart, een tekst van de gewaardeerde chroniqueur Tom Heremans over de eerste klasse in de trein: Beste NMBS, schaf eerste klasse af, want het maakt van mij een onuitstaanbare eikel.
Ik reageerde terstond, en schreef Tom Heremans en Lieve Van de Velde, redacteur van de blog, mijn verzuchting: beste Mediahuis, schaf De Standaard af, ik word een eikel als ik ze lees.
beste Mediahuis,
Ik lees graag De Standaard. Ze filtert en kadert het nieuws voor me.
Ik word niet graag lastiggevallen met moordzaken, verkeersongevallen en lokale politieke twisten. De Standaard kiest het belangrijke nieuws voor mensen als ik. Ze analyseert en opinieert. Dat doet ze zo vaardig dat de informatie zelf soms ontbreekt. [Die zoek ik dan bij de vrt.] Ze is mooi gepresenteerd. Goed geschreven artikels, met mooie koppen, foto’s en grafieken, en dat beetje lucht errond dat je ook in musea en dure winkels hebt.
De kwaliteit van De Standaard zie je goed als je ze naast Gazet van Antwerpen legt. De designers van die krant — ook gekend als De Frut — sparen tijd noch zweet om hun krant zo lelijk mogelijk te maken, daarin enkel overtroffen door Het Laatste Nieuws. Maar De Standaard is mooi. Ik ben trots dat ik ze lees. Ik voel me een hele man wanneer ik ze lees. [Ook vrouwen lezen De Standaard, dat hoort nu eenmaal bij deze eeuw.] Dus praat ik voluit met familie, vrienden en kennissen over wat ik in De Standaard las. De besten onder hen lazen het ook.
Maar ik heb een broer die Gazet van Antwerpen leest. [Familie kies je niet. En, ik mag hem wel.] Hij heeft hetzelfde gelezen als ik, en dat verrast — nee, verontrust — me toch. Om dat in het reine te trekken keek ik onlangs in de bibliotheek behoedzaam in Gazet van Antwerpen. [The New York Times had ik goed zichtbaar naast me gelegd.] In de Gazet zag ik exact dezelfde artikels als in mijn Standaard. Een andere titel soms, maar dezelfde inhoud, dezelfde woorden en zinnen, en dezelfde auteurs. Was die inhoud, waren die woorden en die zinnen niet veel te goed, te moeilijk en te verzorgd voor wie Gazet van Antwerpen leest? Of, anders gezegd: waren ze goed en moeilijk genoeg voor mij?
Intellectuele territoriumdrift welde in me op. Ik zat in dezelfde bibliotheek als al die andere mensen, ze konden dezelfde boeken nemen, of zelfs lenen en lezen, en ik kwam tot het besef dat zelfs bij mij thuis, bij het lezen van mijn krant, bij mijn muziek en in mijn zetel, de woorden, de zinnen en de ideeën in de krant gewoon dezelfde zijn.
Wie controleert die inhoud? Wie houdt de teksten uit elkaar? Wie staat er voor in dat we niet te vaak hetzelfde lezen, lelijk in De Frut, mooi in De Standaard? Ik voel me een eikel wanneer ik dat denk. Ik misprijs mezelf. Dus, beste Mediahuis, schaf De Standaard af, geef iedereen zijn Gazet, en maak ze wat mooier als het kan.
post scriptum:
Enkele dagen later, op 7 augustus, zat ik in zo’n eerste klasse wagen, tussen Brussel en Mons. De inrichting klopte niet helemaal met wat Tom Heremans schreef (geen linoleum op de vloer, maar tapijt, en geen bruinlederen stoelen), maar ging wel in die richting. Ze was lelijk. Ze was wuft.
Eerste klasse ontwerpers, nieuwe Van de Veldes, voor eerste én tweede klasse, dat zou pas klasse zijn.
