moskenes.be

Deze straat is… honderd meter breed. Maar ze heeft wel twee namen. Deze kant is de Waalse kaai, de overkant heet Vlaamse kaai. Ze ontstond iets meer dan een halve eeuw geleden door het dempen van de Zuiderdokken. Een smal trottoir — dat zie je hier, een goeie anderhalve  meter —, een brede rijweg, een zéér brede middenberm, die als parking dient, met ook enkele rijen platanen, weer een brede rijweg, en tenslotte opnieuw zo’n smal trottoir. Alles samen honderd meter, waarvan geen vier om te voet te gaan.
Meer dan vijftig jaar lang zijn er projecten voor die brede straat gemaakt, maar nooit werd het voetpad verbreed en verbeterd, of werd zelfs maar een promenade onder de bomen gelegd. Vijftig jaar lang moet het altijd te laat zijn geweest, want dra kwam een prachtig project.

Of: hoe een groot (en eventueel prachtig) project de verwezenlijking van kleine verbeteringen verhindert.

Klik hier of klik op de foto hierboven.

De corona-crisis heeft tot nieuwe inzichten en gebruiken geleid voor het voetgangersverkeer in de straat. Pijlen werden op de voetpaden geschilderd, voor een eenrichtingsverkeer. Voetgangersrotondes werden aangeduid — fietsers en auto’s rijden er ongeremd doorheen. Krijgen we straks ook een parkeer- en een stationeerverbod voor voetgangers? Behalve voor wie in de reguliere file aan de winkel staat? Betalend stilstaan misschien?
Onderwijl gaan de werven voort met ontwerpen die al vóór de corona-crisis veel te bekrompen waren, waar ook zonder verafstanding (social distance) voetgangers-eenrichtingsverkeer en voetgangers-stilstandverbod nodig zijn.

klik hier, of op de foto bovenaan, en wen alvast aan deze borden

Deze tekening, die ik in oktober 1982 maakte voor het tijdschriftje Berichten van de Architectenunie, vond ik per toeval terug. Ik denk me te herinneren dat ze behoorlijk realistisch was, zelfs overgenomen van een foto: de huizen, de straat, de reclamepanelen. Enkel de reclameboodschappen voor de gemeenteraadsverkiezingen van 10 oktober 1982 heb ik veranderd, maar misschien niet eens zoveel.

Tweemaal heb ik bijna mijn voet verstuikt.
Het maken van een reportage over de voetgangersvriendelijkheid van het openbaar domein is niet altijd zonder gevaar. Je kijkt rond, wil een foto nemen, verzet een voet… nee, het is geen klif, waar je af valt, alleen een flinke verzakking in de bestrating waar je niet op let.

Eind goed, al goed — nu ja — dit is een negende en lijvige aflevering in de reeks “de vergeten voetganger”. Begonnen als een verrassing — of laat me eerlijk zijn: een ergernis — om het stationsplein in Berchem, dat ik sinds augustus heel vaak bezoek, is het al snel in allerlei richtingen uitgegroeid. En het had nog verder kunnen groeien.  Terloops: ook andere, kortere afleveringen van “de vergeten voetganger” spreken over plekken in de onmiddellijke omgeving van het station: (2) Indianen in de stad en (7) de hink-stap-voetganger.

Want er valt wat te zeggen over het Burgemeester Edgard Ryckaertsplein, zoals het volmondig heet. Over de belevingswaarde, de natuurwaarde, de leesbaarheid, het comfort, kortom: de gastvrijheid, zowel voor de Antwerpenaar als voor de bezoeker. Eén en ander lees je hier: welkom in Berchem station.