Jef Van Staeyen

Tag: essays (Pagina 1 van 7)

tram 12 en de bretzel-economie

Soms volstaat één zin om me aan het werk te zetten. Ongevraagd.
Ditmaal was die zin: “Op enkele uitzonderingen na, zoals de deelplatformen voor woonruimte Airbnb en Couchsurfing, situeren de meeste deelsystemen in Vlaanderen zich in een niche.” Hij staat op pagina 66 van het nummer 49 (maart 2021) van het tijdschrift Ruimte, dat helemaal aan de circulaire economie en ruimte is gewijd.

Voeg daarbij dat ik enige argwaan heb ontwikkeld voor lijstjes met woorden (“de 3 P’s”, nu “de 10 R-en”…) en voor cirkels, driehoeken, vierkanten en pijlen die de realiteit, een uitdaging of een strategie moeten vatten (de “donut-economie”…) — ik heb er in mijn beroepscarrière ook zelf getekend, misschien daarom — en je begrijpt waarom ik mijn pen ben gekropen, voor wat uiteindelijk een essay geworden is.

Aan de hand van tram 12, maar ook van cafés, wassalons, parkings, verwarmingsinstallaties en rioleringsnetten relativeer ik graag wat vandaag over de nieuwheid en uitzonderlijkheid van deelsystemen wordt beweerd.

In april ben ik beginnen schrijven en tekenen. Toen kwam de verhuis. Onlangs heb ik het werk hervat, vervolledigd, wat bijgesteld en voltooid: tram 12 en de bretzel-economie.

 

nieuwe wereld — Québec 2007 ❧

 

 

Reizen — is een parabel van het leven.
Argeloos — ontdek je vele dingen.
Eer je ze begrijpt — is alles voorbij.

 

Met deze lijnen, en onder het motto Le Québec, c’est super-fun et méga-cool, begon ik in 2007, na onze reis naar Québec (de provincie) en Montréal, een album nieuwe wereld — over eindigheid en oneindigheid.
Een wat hybride product, met eerst, in 60 pagina’s, zowel een beschrijving van Québec als ons reisverhaal, en nadien, in nog een 40-tal pagina’s, enkele bedenkingen, of essays, waartoe Québec en de reis me inspireerden. Over markt en macht, over mensen en grenzen, en over transatlantische migratie vanuit en via Antwerpen.

Lees verder

overal foute boeken

Het eerste 2020-nummer van het tijdschrift Ons Erfdeel, dat voortaan de lage landen heet, bevat een bijdrage van adjunct-hoofdredacteur en journalist Tomas Vanheste: Bannen, behouden of bewerken: Wat doen we met foute boeken? Een tekst die enkele weken eerder ook op het webplatform van de lage landen verscheen.

Het oordeel “fout” is hopeloos tijd- en cultuurgebonden, het verleden een ander land. Mogen we om die reden niet aan oude teksten raken? Toch wel. En zeker in het geval van kinderboeken. Want het geschreven woord is een ideaal instrument om verderfelijke ideologieën in prille breinen te planten, zo laat de prikkelende tentoonstelling Foute boeken? in Huis van het Boek (Den Haag) zien.

 

Tomas Vanheste kreeg van mij volgende brief:

Enkele maanden geleden struinde ik door de kinderboeken in de Rijselse oude-boeken-markt, onder de gewelven van het mooie beursgebouw.
Niet veel later zou ik grootvader worden, en dan kijk je wel ‘s vooruit. (…)

 

Hij schreef me terug (uittreksel): Ik geloof niet dat er zoveel licht tussen uw opvattingen en de mijne zit. Ook ik onderschrijf dat we boeken in hun historische context moeten lezen. (…) Net als u vind ik het van het hoogste belang dat we volwassenen en kinderen de vaardigheid bijbrengen om literaire werken in de context van hun tijd te plaatsen. Waar ik minder zeker van ben, is dat deze inzichten tot een absoluut verbod leiden op het herschrijven van teksten. (…) Natuurlijk moet je kinderen leren te contextualiseren, maar feit is ook dat jonge kinderen dat nog maar in beperkte mate kunnen en dat boeken, zoals de tentoonstelling toont, een ideaal instrument kunnen zijn om stereotypen in kinderhoofden te planten. Naar mijn overtuiging is het (…) een complex debat met vele grijstinten waarin absolute stellingnames geen stand houden.

de Franse Nederlanden bestaan niet meer ❧

Het jaarboek De Franse Nederlanden-Les Pays-Bas Français verscheen in 2018 voor het laatst op papier. Drieënveertig nummers lang was het door Jozef Deleu in 1976 opgerichte tijdschrift een gedegen tweetalige publicatie van 250 pagina’s met bijdragen over Noord-Frankrijk en zijn verhouding tot Vlaanderen en Nederland. De vzw Ons Erfdeel, uitgever van het jaarboek, besliste de artikels over dat onderwerp vanaf april 2019 te publiceren op de websites >www.de-lage-landen.com en >www.les-plats-pays.com.
De redactie van Ons Erfdeel vroeg me een kort overzicht te geven van de evolutie die de Franse Nederlanden in die vier decennia hebben meegemaakt, en over de kijk van de Noord-Fransen op Vlaanderen (en bij uitbreiding het Nederlandse taalgebied), en omgekeerd.

HIER VIND JE een pdf van de tekst die ik voor Ons Erfdeel schreef en die werd opgenomen in het eerste nummer van 2019 (februari).

In akkoord met de redactie van Ons Erfdeel publiceer ik deze tekst ook op mijn website. Ik maak daarbij graag nog wat publiciteit voor de talrijke andere bijdragen in datzelfde nummer. Dit is een volledige inhoudsopgave van het nummer. En dit is een >link naar de blog van Ons Erfdeel.

* * *

Naschrift

Het bezoek van “de late jaren zestig, vroege jaren zeventig”, zoals ik in de tekst voor Ons Erfdeel schreef, geschiedde wellicht in 1973, vond ik aan de hand van deze foto die mijn vader toen maakte, met de Rijselse Grote Markt en de Oude Beurs.

« Oudere berichten

© 2023 moskenes.be

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑