Laatst vond ik, op kantoor, in het administratief persoverzicht, volgende korte tekst:
Obligation de ne rendre obligatoire que les normes consultables gratuitement
L’article 4 du décret n° 82-167 du 16 février 1982 ne peut être regardé comme ayant pour objet ou pour effet de déroger au troisième alinéa de l’article 17 du décret n° 2009-697 qui prévoit, dans le respect de l’objectif à valeur constitutionnelle d’accessibilité de la règle de droit, que les normes dont l’application est rendue obligatoire doivent être consultables gratuitement.
D’où l’annulation pour ce motif d’un arrêté portant approbation d’un recueil d’instructions générales de sécurité d’ordre électrique.
Conseil d’État N° 383756 – 2016-02-10
Als ik zoiets lees, moet ik driemaal nadenken.
In feite staan er twee dingen.
Praktisch: een reglement voor elektrische veiligheid werd nietig verklaard.
Principieel: normen kunnen slechts worden opgelegd als ze gratis beschikbaar zijn (en je dus niet moet betalen om ze op een website te raadplegen).
Maar het is wel moeilijk gezegd. Schoon Frans. Met opeengestapelde bevestigingen of ontkenningen. Zoals een collega (jurist!) ooit zei: “Vous n’êtes pas sans ignorer”. [Onmeedogenloos, is zo’n zin.]
* * *
Overigens is dat objectif à valeur constitutionnelle (die doelstelling met grondwettelijke waarde) wel mooi: je wordt niet verwacht te betalen om de wet te mogen lezen.
Jammer dat de rechtspraak — la jurisprudence — daaraan zo vaak ontsnapt. Ze is vaak ontoegankelijk, tenzij je de beste advocaten hebt, die over enorme bestanden beschikken. Al is ze — zelfs meer en meer, ook in het Frankrijk van het geschreven recht — een bron van recht. Dat wil zeggen, een basis waarop rechters voortbouwen als de wet geen uitsluitsel geeft.