“Luchtkwaliteitswaarschuwing. Deze ochtend zijn op diverse plaatsen van het land hoge concentraties glyfosaat en fipronil gemeten. In het noorden en het oosten geldt alarmfase 3.
Volwassenen wordt geadviseerd hun buitenactiviteiten zo beperkt mogelijk te houden.
Kinderen, maar ook zwangere vrouwen en zogende moeders moeten binnen blijven, de ramen en deuren goed gesloten. In de rest van het land geldt voorlopig enkel alarmfase 2.
Over twee uur volgt een nieuw bulletin.”
De Europese beslissing het gebruik van glyfosaat opnieuw vijf jaar te gunnen (>27 november 2017), heeft me ertoe gebracht in mijn oude papieren te duiken. Ik viste deze tekening op.
In de zomer van 1970 maakte ik als zeventienjarige een album, dat ik heel sober deel 1 noemde. Een deel 2 is er nooit gekomen. Misschien had deze website wel deel2.be kunnen heten. Eeuwig min drie dagen, een kijk op 1970 was de ondertitel.
Daarin tikte ik, of soms tekende ik, wat ik in kranten, tijdschriften of andere publicaties belangrijk vond. Geen enkele tekst schreef ik zelf, alleen grafisch is er een beetje eigen werk. Zoals dit. Overtikken, soms overtekenen, had iets van toe-eigenen. Van bewaren ook — straks een halve eeuw lang. Het was een tijd dat fotokopieën veel tijd en nog veel meer geld vereisten. [Ik herinner me nog hoe ik op de Antwerpse Katelijnevest een winkel binnenstapte om twee pagina’s uit een tijdschrift, De Spectator, te laten maken. Dat kostte me toen meer dan de prijs van het ding.]
De onderwerpen van deel 1 zijn (een beetje) divers: literatuur, met Maurice Gilliams en Émile Henriot (!), politiek, met Martin Luther King, de Vlaamse kwestie en de Griekse kolonels, de katholieke kerk in Nederland (!), en veel, heel veel architectuur, stedenbouw en milieu. De bedreigde Berchemse Cogels-Osylei, die ik het jaar voordien al fietsend langs de E3-werken had ontdekt, was een van de onderwerpen — de Koninklijke Maatschappij der Bouwmeesters Antwerpen KMBA ijverde voor haar behoud — maar het stedenbouwkundig veld was veel ruimer dan dat.
Asociaal Antwerpen en METROPOeL
In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen organiseerde een trots stadsbestuur in mei 1970 de tentoonstelling Sociaal Antwerpen in de stadsfeestzaal op de Meir. Voor een aantal actiegroepen, waaronder de pas opgerichte AGOS (aksiegroep oude stad), maar ook Kabouters, Dolle Mina’s, enz., was dat de gelegenheid om een eigen tentoonstelling op te zetten, in galerij De Zon, aan de overkant van de Meir, uiteraard Asociaal Antwerpen genoemd. Daarbij hoorde een krantje van een twintigtal pagina’s: METROPOeL. Beide tentoonstellingen heb ik bezocht, en van de boeiendste — Asociaal Antwerpen — talrijke teksten en tekeningen overgenomen. Ook een Leuvense actiegroep was blijkbaar van de partij, want hun krantje OERWOUD (spesjaal nummer van bulldOzer 3, rioolkrant van de werkgroep huisvesting Leuven) heeft me evenzeer geïnspireerd.
Sommige van die teksten zijn een halve eeuw later nog even actueel (bv. omtrent fijn stof, of een commentaar van de toen bekende tv-kok John Bultinck over het overmatig gebruik van antibiotica in de veeteelt), andere zijn dat gelukkig nu wat minder (over de kwaliteit van de waterlopen). De gelezen en overgenomen artikels (over pestisieden, herbisieden en kunstmest, en over sintetiese voedingswaren) inspireerden me tot mijn homicide-tekening. Ook zij blijft actueel. Al weten we nu, na veelvuldig wetenschappelijk onderzoek, veel beter dan toen hoe actueel ze wel is.
Post scriptum: Glyfosaat zelf bestond nog niet in 1970. Het werd in dat jaar door John E. Franz ontdekt en vanaf 1974 door Monsanto onder de naam Roundup op de markt gebracht.