We kennen Noord-Amerika (de Verenigde Staten en Canada) niet meteen als een voetgangersparadijs — met uitzondering van Manhattan misschien. Veeleer denken we aan het uitgestrekte Los Angeles, waarvan de straten zelfs voor automobilisten te lang geworden zijn, aan eindeloze verkavelingen waar uniforme huizen langs uniforme straten staan, of aan afgelegen huizen op het land. Niets om te voet te gaan.
Dat beeld is onvolledig, of zelfs onjuist. Zowel in grotere steden als in kleine stadjes wordt veel aandacht aan voetgangers en hun voetpaden besteed.
Hier verzamel ik een wat toevallige reeks foto’s die ik de afgelopen tien jaar bij enkele reizen in de Verenigde Staten en Canada heb gemaakt. Een zeer onvolledig, maar toch divers beeld. Het is járen geleden dat ik nog in New York, Washington of Philadephia ben geweest, en in Chicago, Boston, Denver, San Francisco of Vancouver was ik nooit. Wel heb ik beelden van de steden en stadjes van het lieflijke New-England en het wat ruigere Montana en Idaho, en aan Canadese kant uit Montréal, Toronto, Kingston en Golden. [Kingston is een stad in Ontario, en Golden een klein stadje in de Rocky Mountains van Brits Columbia.]
De beelden spreken voor zichzelf. Toch geef ik enkele bijkomende inlichtingen.
- De Amerikaanse straten zijn breed en recht, zonder obstakels. Toch wordt er langzaam en rustig gereden. Kleine, discrete borden vermelden een maximum snelheidIn Canada worden snelheden wel in km/u aangeduid. van 25 mph (soms 15, een enkele keer 35 mph), wat overeenstemt met 40 km/u (soms 25, een enkele keer 55 km/u). Aan kruispunten geldt steevast een 4xSTOP regeling, waarbij auto’s uit de vier richtingen verplicht moeten stoppen, om pas nadien, in volgorde van aankomen, door te rijden. Snel optrekken en een eind verder hard remmen hoort daar niet bij. Het is niet onmogelijk dat strenge handhaving daar goed voor is.
- Mijn ervaring is dat overstekende voetgangers op reguliere oversteekplaatsen (niet altijd een zebra) worden gerespecteerd. Wie elders oversteekt, en daarbij een aankomende auto hindert, mag zich echter aan een klaxonstoot verwachten.
- In de Verenigde Staten en in Engelstalig Canada (dus zonder Québec) bestaat een algemene regel “rechtsaf door rood (voor auto’s)”, waarbij de automobilist eerst moet stoppen, en pas wanneer hij zonder hinder kan doorrijden, dat ook mag doen. Vaak wordt die regel per kruispunt afgeschaft, met een bord zoals men op de foto (pagina 45) van het kruispunt in Kingston (Ontario) kan zien.
- Voor zover de getoonde steden en stadjes representatief zijn voor hun respectieve landen, kan gesteld dat het openbaar domein in de Verenigde Staten met meer zorg wordt aangelegd en onderhouden dan in Canada.
- In Montréal — en misschien elders — worden de voetpaden door de stad sneeuw- en ijsvrij gehouden. Daarvoor worden sneeuwruimers ingezet, die bij nacht de schrik van de voetgangers zijn. De sneeuw van de straten wordt met grote vrachtwagens afgevoerd.
Het feit dat de straten van Montréal zwaar te lijden hebben van de winter en van de sneeuwruimers kan mee verklaren waarom er minder zorg wordt besteed aan de kwaliteit van de straatwerken. Heeft het zin een mooie boordsteen of een mooie bestrating te realiseren als die de winter en de sneeuwruimers niet overleven? - Gebreken worden hersteld — allicht omwille van de juridische aansprakelijkheid. De foto (pagina 17) van het voetpad in Golden (Brits Columbia) waarvan een betonplaat door de wortel van een boom is opgetild, laat het zien: om struikelen te voorkomen werd de rand van de plaat afgeslepen .
- Amerika heeft een “lange” traditie van voetpaden, of veeleer stoepen, zoals de foto’s (pagina 29) van het verlaten mijnstadje Garnet (Montana) tonen. Dergelijke stoops hadden tot doel de paarden en hun uitwerpselen op afstand te houden.
- Het lijkt er sterk op dat in de Verenigde Staten een mooi voetpad, samen met een mooi gazon, een status-symbool voor de bewoners is.
Meer over de straten van Montréal, met zeer talrijke foto’s, lees je hier (in het Frans).
