Jef Van Staeyen

Categorie: 2020 (Pagina 2 van 22)

tram 7 — de tram als beleving van de stad



Er is discussie om tram 7, die van Mortsel naar het Eilandje rijdt. De Lijn wil hem schrappen, volgend jaar.
Niet dat er dan geen trams meer gaan rijden over de Mechelsesteenweg, de Lange Gasthuisstraat, de Huidevettersstraat, de Katelijnevest, de Minderbroedersrui en de Tavernierkaai. Maar wel dat het een andere lijn zal zijn: “T12”, komende van de Jan Van Rijswijcklaan. Zodat de Mortselnaren voor sommige bestemmingen aan de Harmonie moeten overstappen.

Daartegen is breed protest gerezen.
Ik pik er eentje uit, omdat het zo mooi weergeeft wat aan trams zo aangenaam is.

“Als we moeten kiezen tussen de 7 en de 15, dan kiezen we de 7. We hebben allemaal de petitie getekend”, zeggen Andreas (21), Basil (20), Kato (21) en Mathilde (22), vier studenten die hun examens voorbereiden in zaal ‘t Parkske vlak bij het Gemeenteplein.
“Tram 7 loopt langs de studentenbuurt en naar het Eilandje. Gemakkelijk voor onze studies en om iets te gaan drinken. Het is ook een veel toffere route waarop we meer kunnen zien. En de oudere trams zijn gezelliger.”
(“Tramlijn 7 schrappen zou krankzinnig zijn”, Gazet van Antwerpen, 19 december 2020)

 

We laten dat gezellige van de oude trams even terzijde. Ik vind dat ook, maar besef dat er veel mensen zijn voor wie zo’n oude tram onmogelijk is. De “toffere route waarop we meer kunnen zien” kan ik echter alleen maar onderschrijven, al hebben die studenten misschien tram 4 nog niet gezien.

kleurrijke afvalcontainers

In onze buurt hebben we sorteerstraatjes. Ingegraven afvalcontainers waarin de buren met een kaart (of zonder: voor flessen) tegen een kleine betaling hun huisvuil kunnen deponeren. Er zijn containers voor GFT (groenten, fruit en tuinafval), PMD (plastic, metaal en drankkartons), papier en karton, hol glas, en restafval. Voor PMD en restafval moet je betalen met je kaart, die ook (gratis dan) de GFT en papier-containers opent. Naargelang het seizoen komt er ook, van tijd tot tijd, een wagen voor tuinafval.

Ik vind dat goed, en ben blij dat het systeem ook hier werd aangebracht, nog net voor het “uitrollen” werd stopgezet. Om een evaluatie te maken, en oplossingen te zoeken voor een aantal problemen, zoals sluikstorten náást de containers. [Andere bewoners, sommige buren, zijn niet zo content. En ik kan me voorstellen dat het voor wie naast de containers woont, of voor arbeiders, niet altijd een pretje is.]

De stad wordt overigens met nog andere vuilproblemen geconfronteerd: banaal maar overvloedig straatvuil (ook in de parken), tot zelfs het achterlaten van een halve huisraad op het trottoir.

Om dat allemaal te voorkomen wil Antwerpen zowel vaker en harder straffen — waarbij het wel een probleem is dat een overigens terechte geldboete niet iedereen even hard treft —, als sensibiliseren. Voor dat laatste is ze begonnen de properheid van de straten, of anderzijds het wangedrag van de bewoners (en bezoekers!) te evalueren, in codes groen (“proper”), oranje (“kan beter”) en rood (“te vuil”). Ze heeft die kleuren op allerlei openbare vuilnisbakken aangebracht… en op de sorteerstraatjes. Prachtig werk, overigens, ik sta in bewondering voor de deskundige wijze waarop ze dat kleurig plastic op de gebogen metalen oppervlakken hebben aangebracht. [Ik heb het niet gezien, maar ik zou veronderstellen dat het in werkplaatsen is gebeurd, en de “koetswerken” van de sorteerstraatjes niet beplakt, maar vervangen werden.]

Aan het ene uiteinde van mijn straat, over de Gitschotellei, staan drie containers, voor glas, GFT en restafval. Die werden rood gekleurd. Aan het andere uiteinde, aan een pleintje, staan er vier, voor papier, GFT, PMD en restafval. Die kregen een oranje kleurtje. En inderdaad, náást die eerste staat vaker afval dan náást die tweede. Toch vraag ik me af of die kleuren, als sensibilisering, doeltreffend zijn. Zou jij, behalve voor de flinke boete, een inspanning doen, als er voor de ogen van iedereen staat aangeduid dat het een vuile buurt is? Ik vrees dat die kleuren averechts werken. En het sluikstorten uiteindelijk bevorderen.

 

Terloops, die grote container voor kernafval in Borssele, van het artikel hiervoor, “Lubach en kernenergie”, is ook oranje. Kan beter.

Lubach en kernernergie

 

“We moeten nu, cleaire energie niet uitsluiten” zei Arjen Lubach in Zondag met Lubach, 4 november 2018 op de VPRO. Met een spits taalgrapje, zoals hij er honderd in zijn mouwen heeft.  [www.youtube.com/watch?v=YjFWiMJdotM — je tikt het zelf maar uit]
“We moeten snel minder CO2 gaan uitstoten, want anders warmt de aarde te veel op. Het overstappen op windmolens en zonnepanelen gaat te langzaam. Er is nog een manier om energie op te wekken zonder CO2-uitstoot: kernenergie. Maar omdat veel mensen kernenergie eng en stom vinden, moet het eerst de taboesfeer uit”
, zo begon Lubach zijn pleidooi voor meer, veel meer kernenergie — zesmaal meer dan vandaag.

Arjen Lubach — of is het zijn team? — is een verdraaid gewiekste cabaretier — of journalist?  of tv-presentator? Hij zit achter een tafel, dus stand-up comedian is hij niet.
Samen met dat team — 18 mensen, heb ik begrepen — overstijgt hij, veel meer nog dan andere cabaretiers die graag over politiek praten, de grenzen van zowel cabaret, documentaire als nieuwsuitzending. Het is een heel eigen genre, dat niet in een van die vakjes past. Hij schuwt geen onderwerp, is scherp en grappig, wat altijd leuk is wanneer je het eens met hem bent.
Ben je het niet helemaal — of helemaal niet —  met hem eens, vreet je je wel op aan zijn wijze van pleiten. Hij parodieert, ridiculiseert, knipt zinnen uit een betoog, en imiteert — altijd spottend. Hij heeft de lachers op zijn hand. Tegenspraak is er nooit.

Zo hield hij in november 2018 een sterk betoog vóór kernenergie, veiliger, minder vervuilend. En noodzakelijk, want met enkel hernieuwbare energie (wind, zon, water…) redden we het niet.

Ook het item van het kernafval kwam aan bod, dat hij letterlijk kleineerde. Wie een leven lang kernenergie verbruikt, produceert een klein hoopje afval, zowat ter grootte van een appel. Inderdaad. Dat kernafval blijft héél lang héél gevaarlijk voor alle vormen van leven. Het is radio-actief, honderdduizend jaar, zei hij. Anderen geven andere cijfers, voor wat in essentie moeilijk te becijferen valt, want al de gekende tijden zijn halveringstijden. En vanaf wanneer is er genoeg gehalveerd? Op die tijdsschaal, mogen we zeggen, maakt het nog weinig uit: laat het vijftigduizend of honderdduizend zijn, of één miljoen, het is wrééd lang.

 

Is het beeld van die appel een subtiele verwijzing naar de Genesis, of gewoon een onhandigheidje, waar volgens dat oude boek heel lang geleden al onze miserie begon.

Maltho, thi afrio lito

Het afval neemt weinig plaats, en heeft dus het voordeel dat je het kunt opslaan. Inderdaad. In het Zeeuwse Borssele, naast de enige kerncentrale van Nederland, staat een blauw gebouw, voor laag radio-actief afval, en een oranje voor hoog. Dat oranje gebouw, zei een woordvoerder, is beschermd tegen aardbevingen, overstromingen, harde windstoten, vliegtuigimpact, gasexplosies… En tegen de tijd? Want, zelfs al is het afval maar een okkernoot groot…

Om radio-actief afval veilig op te slaan, heb je, duizend eeuwen lang, of wat minder, of veel meer, drie dingen nodig:

  • een gebouw (of eventueel een ondergrondse inrichting) dat de tand des tijds doorstaat (en van tijd tot tijd wordt hersteld, of door een gelijkwaardig gebouw vervangen wordt),
  • een instelling die dat gebouw beheert, en daarvoor de nodige financiële en operationele middelen en know-how heeft,
  • een tekst, die uitlegt wat er in dat gebouw zit, waarom het er zit, en hoe je ermee omgaat. Die tekst — een bijsluiter, als het ware — moet over honderdduizend jaar nog leesbaar zijn, of door andere, recentere teksten vervangen zijn, die hetzelfde zeggen.

Nu even:

  • Het oudste gebouw van Nederland, blijkbaar de Proostij van Deventer, bevat een deel dat van omstreeks 1130 dateert. Géén negen eeuwen oud. Véél minder dan duizend. Op wereldniveau zijn er grafmonumenten (een mooie hint voor een bergplaats met kernafval…) van ongeveer zevenduizend jaar oud. Zeventig eeuwen. Veel minder dan duizend.
  • Nederland zelf is geen vijf eeuwen oud — mogen we 1581 als stichting nemen? — en werd in dat korte bestaan al tweemaal feitelijk afgeschaft. In Europa is de Rooms-katholieke kerk allicht de oudste (permanente) instelling, die nu al zestien of zeventien eeuwen bestaat, maar ook belangrijke schisma’s heeft gekend — zat de baas in Rome of Avignon? Wereldwijd is China de oudste instelling, zo’n veertig eeuwen. Ook veel minder dan duizend.
  • De oudste Nederlandse tekst is niet het beroemde “hebban olla vogala”, zoals we vaak denken, maar één zinnetje uit Clovis’ Salische wet uit het begin van de zesde eeuw, waarmee een lijfeigene de vrijheid gegeven werd:  “Maltho, thi afrio lito” (ik meld, je bent vrij, laat — de komma is belangrijk…). Vijftien eeuwen. En geef toe: zonder uitleg weet je nooit wat er staat. De oudste (door specialisten) nog leesbare teksten zijn vijftig eeuwen oud. Veel minder dan duizend. Hoe ziet een tekst er uit, als je hem drieduizend keer van de ene generatie op de andere overdraagt?
    Over oude teksten, en wat die bedoelen, wordt heel veel ruzie gemaakt.

En toch stelt Arjen Lubach voor dat het redelijk is een gebouw te zetten, een instelling te hebben of te creëren en een tekst te schrijven die duizend eeuwen doorstaan, voor de afval van de elektriciteit die u en ik en hij vandaag gebruiken, bijvoorbeeld om Zondag met Lubach te streamen, over kernenergie.

 

Siegfried

Een extraatje.
Enkele dagen geleden, in de Morgen, “snapte” Siegfried Bracke “niet dat men niet begrijpt dat atoomenergie bij nader inzien groene stroom is”.
Mogen we veronderstellen dat met“groen” “duurzaam” wordt bedoeld?
Duurzaam betekent dat geen negatieve effecten van ons handelen hier-en-nu worden afgewenteld op elders-of-later.
Door het afval dat kernenergie voortbrengt wordt een zware kost en een zware verantwoordelijkheid voor hedendaags elektriciteitsgebruik op de schouders alle latere generaties gelegd. Dat is helemaal niét duurzaam. Dat is niét groen.

Kernenergie is overigens de vuilste van alle energieën.
Vervuiling is het product of het effect dat je creëert, dat hinderlijk of gevaarlijk is, en… dat aan je controle ontsnapt. Het is voor de huidige generatie, die het nucleair afval produceert, totaal onmogelijk om de controle over dat nucleair afval te garanderen. Daarvoor leeft die generatie niet lang genoeg, en heeft ze de technologische, materiële en cognitieve middelen niet.

 

Hoe vertellen we al die komende generaties dat ze vooral niet in die appel mogen bijten, maar wel regelmatig geld opzij moeten leggen om hem goed te bewaren?
Hoe maken we hen duidelijk dat ze hun land zullen moeten verlaten als ze dat gebod niet respecteren?

 

« Oudere berichten Nieuwere berichten »

© 2024 moskenes.be

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑