Jef Van Staeyen

Tag: essays (Pagina 3 van 8)

Canal de Bourgogne ❧

spiegels op het water
een klein verhaal omtrent kanalen in Bourgogne, en God in Frankrijk
(augustus 2006)

170831-Bourgogne

Tussen twee zomerbuien zijn Hugo en ik in Bourgogne gaan fietsen.
De ene bui viel op 3 augustus, toen reden we, met de fietsen op het dak, en de tent in de koffer, van Lille naar Pouilly-en-Auxois. De andere viel tien dagen later, toen reden we terug.
Een hittegolf hebben we tussentijds niet gehad, en zelfs nog wat miezel, regen en mist, maar het weer was wel goed om te fietsen en te kamperen, en om oude abdijen, kastelen, dorpen en steden te (her)ontdekken.
Oude stenen en kunst, en fietsen langs het water: krachtlijnen van een vakantie “sport en cultuur”.

 

Zo begint mijn verhaal over een korte fietsvakantie langs de kanalen van Bourgogne. Met daarin talrijke uitweidingen over Frankrijk, over God en godsdienst, over wetenschap, zekerheden en onzekerheden, en over vaders en zonen.
“Zen en de kunst van het motoronderhoud” van Robert M. Pirsig komt aan bod — zijn reis met zoon Chris —, maar dat boek heeft me niet alleen inhoudelijk geïnspireerd. Ook de vorm doet zich gelden, waar ik een eenvoudig verhaal — fietsen langs het water — meng met  ideeën over het land waar ik woon, en zijn mensen (Frankrijk en de Fransen), over de godsdienst en de wetenschap waarin ik ben opgevoed, de zekerheden en de twijfels, en zelfs, licht aangezet, over opvoeding en de zin van het leven.
Er zitten ook foto’s in, enkele reis- en bezoektips, en herinneringen. Niet altijd de jongste.

“Frankrijk is Frankrijk niet meer”

Als je van onderstaande tekst liever een PDF-bestand leest, vind je dat hier (versie 1 augustus 2017).

De kleine overwinning van Emmanuel Macron, door het Franse kiessysteem buiten proportie opgeblazen, heeft de politieke realiteit wat verdoezeld : talrijke Fransen zijn niét naar de stembus getrokken, of hebben op systeembrekende partijen gestemd, het Front National en La France Insoumise (waarmee ik deze twee niét over eenzelfde kam wil scheren), plus nog wat klein grut. Inmiddels is president Macron (hier een Franstalige, drie jaar oude tekst over hem, op deze site) begonnen geld van de armste Fransen naar rijkere Fransen te schuiven, in casu door de verlaging van de woonsubsidies: uniform 5 euro per maand gaat er af.
De vraag blijft dus, even sterk als voorheen, naar de Franse malaise, waarover ik enkele maanden geleden schreef. Ik ga daar verder op in, een stuk concreter, maar wel erg makkelijk voor me. Ik vertel jullie een boeiende tekst die onlangs in het digitale tijdschrift Métropolitiques verscheen: >Distance spatiale et distance de classe, Les mutations de l’encadrement industriel en milieu rural.  Julian Mischi onderzocht de impact van de hedendaagse management-technieken in een atelier van de Franse spoorwegen op de sociale verhoudingen en interacties in de landelijke regio waar dat atelier gevestigd is.
De inhoud spreekt voor zich.
Maar Julian Mischi’s verhaal biedt me ook een onverwachte kans terug te keren naar Michiel Hendryckx’ verlangen naar Frankrijk, het beginpunt van deze korte reeks teksten. Daarover dadelijk meer. Lees verder

de Franse malaise

Dit had gewoon een uitbreiding kunnen zijn van mijn vorige tekst — het verlangen naar Gent —, als vervolg op het cryptische slot.

Wat vandaag gisteren is, is ooit morgen geweest.
Het Frankrijk van Hendryckx bestaat nog wel, maar het is Frankrijk niet meer.
Hendryckx, met zijn verliefde ogen, heeft dat niet gezien, de Fransen wel.

Maar de uitbreiding is wat langer geworden, over het schrijven van het verlangen naar Gent, over Voskuils boek, waarvan ik de kwaliteiten prijs, Michiel Hendryckx’ Frankrijk, en vooral de Franse malaise.
Daarom deze afzonderlijke titel, voor een afzonderlijke tekst. Actueel, met verkiezingen voor de deur, maar niet alleen dat.

 

Lees hier een vervolg “Frankrijk is Frankrijk niet meer” (1 augustus 2017)

het verlangen naar Gent

170409-Sin-Jacobsnieuwstraat

Een uitverkoren dag, leek het wel, om in Gent te gaan fietsen. Een vroege lente met zomerweer, een nieuw verkeersplan met extra plaats voor fietsers en voetgangers, en een tentoonstelling in de abdij van Sint-Baafs: het verlangen naar Frankrijk — foto’s van Michiel Hendryckx.
Gent is trouwens altijd een fietsstad geweest. André Delvaux toonde dat filmisch, in Benvenuta (1983), naar het boek van Suzanne Lilar, La confession anonyme. Al wordt in dat boek, voor zover ik me herinneren kan, niet gefietst.
Geen gesukkel met de fiets op de auto, en met de auto op een parking buiten de stad. Geen gesukkel met de fiets op de trein, ik weet niet eens hoe dat werkt. Bij Max Mobiel, achter Sint-Pieters, huren ze me wel een fiets.

Vriendelijke mensen in Lille-Flandres — beter dan de nukkige machines om kaartjes te kopen —, een stipte trein, een voordelig tarief, en een goed boek. Het Bureau, van Voskuil, nummer 6. Eindelijk. Nóg beter dan de eerdere vijf, die ik jaren geleden gelezen heb. De ochtendzon in de trein doet me goed.
Max Mobiel in Gent. Prachtig. Efficiënt. Doen! Maar gesloten op zondag, en dat had ik niet op hun website gezien. Misschien had ik toen nog de idee zaterdag naar Gent te gaan. De tram dan maar — altijd Lijn-kaarten op zak — en te voet in de stad.

Michiel Hendryckx’ Verlangen naar Frankrijk is een mooie en boeiende tentoonstelling, de reis meer dan waard. In de ruïnes van de abdij is ze nóg mooier. En op zo’n zonnige zondag nóg nóg meer.
Alle mensen in de trein, in de stad, lijken blij om eenvoudige dingen, iedereen goedgeluimd: de jongeman die me de uitgang van het station aanwijst, de man op de oude tram 22 (een PCC) die me aan de knop helpt die de deur open doet, het vrijend koppel dat in Sint-Baafs de tickets verkoopt — bezoekers die hun zoenen verstoren maken het verlangen alleen maar groter —, de Gentse dame die op zondag gratis de tentoonstelling binnen mag, en mij haar knipsel uit De Standaard gunt, zodat ook ik geen entree moet betalen, of de mensen in de tuin van Sint-Baafs, en later op de dag van Sint-Pieters, waar in de stille schaduw van de luidruchtige kermis op het grote plein een klein feestje wordt gebouwd.

Michiel Hendryckx heeft niet enkel foto’s. Hij denkt ook veel na over Frankrijk, en over zijn verhouding tot dat land. Het verhaal van de man met de veldbloemen op de fiets hebben jullie wellicht op de radio gehoord. Of ergens gelezen. Maar Hendryckx vraagt zich ook af wat er mis gaat met Frankrijk. Iedereen gaat akkoord dat het misgaat, maar niemand weet waarom.
Een deel van het antwoord geeft hij elders toch zelf, al lijkt hij dat niet zo te beseffen. Een land waar anderen heen gaan uit nostalgie, een land dat naar gisteren verwijst, dat aan gisteren denkt, is een land dat niet in zichzelf gelooft. Dat niet meer weet waarheen.
Want wat vandaag gisteren is, is ooit morgen geweest. Het Frankrijk van Hendryckx bestaat nog wel, maar het is Frankrijk niet meer. Hendryckx, met zijn verliefde ogen, heeft dat niet gezien, de Fransen wel.

Gent, Koningin Maria-Hendrikaplein, 9 april 2017

 

Hier vind je een PDF-versie van bovenstaande tekst, d.d. 1 augustus 2017

Lees een vervolg de Franse malaise (19 april 2017) en “Frankrijk is Frankrijk niet meer” (1 augustus 2017)

« Oudere berichten Nieuwere berichten »

© 2024 moskenes.be

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑