Vrijdag 13 november. Zondag 13 december.
De kans is reëel dat jullie over exact één maand weer slecht nieuws uit Frankrijk krijgen. Zij het op een totaal andere manier. Zonder de meer dan honderd doden — gelukkig maar —, maar met zware bedreigingen voor de toekomst van het land, en voor de kwaliteit van het samen-leven.
Op zondagen 6 en 13 december houdt het land regionale verkiezingen, voor de vernieuwde en verruimde regio’s met nieuwe bevoegdheden (waaronder Picardie-Nord-Pas-de-Calais). Ik ga hier niet speculeren over de mogelijke invloed van “13” op “13”. Het zou inderdaad speculeren zijn, als die invloed er al is. Ik ga alleen voort op de overal gehoorde en gelezen prognoses. In de wetenschap — en, mag ik zeggen, de hoop — dat al die voorspellingen er wéér eens naast zitten.
Regionale verkiezingen zijn lijst-verkiezingen. Je kiest voor een lijst (niet voor een persoon), en er bestaan regels over welke lijsten uit de eerste ronde aan de tweede ronde mogen deelnemen, eventueel na fusie van de lijsten. Alles moet héél vlug gaan. Er zit maar één week tussen de twee stembeurten.
Sinds een wetswijziging in 1999 bestaat er een soort “winner takes it all”-systeem. Voordien waren regio’s nog al ‘s onbestuurbaar, met twee grote blokken links en rechts, en het Front National op de wip. Of mee in de rechtse meerderheid (Bourgogne, Picardië, Languedoc-Roussillon). In Nord-Pas-de-Calais hebben de groenen een mandaat lang (1992-1998) de voorzitster mogen leveren, als kleine partij naast het grote linkse blok. Dat was Marie-Christine Blandin, overigens een van de beste politici die de regio ooit gekend heeft.
In de Franse regionale verkiezingen krijgt de winnende lijst weliswaar niet álle zetels (“takes it all”), maar wel de absolute meerderheid. Zoals dat trouwens ook voor gemeenteraadsverkiezingen geldt.
[Heel het Franse politieke systeem, van hoog tot laag, is er op gericht sterke meerderheden te creëren. De onrechtstreeks verkozen senaat is de enige uitzondering. Dat is wellicht de reden waarom niet verkozen politieke instellingen, zoals de Conseil constitutionnel, een belangrijke rol spelen, én waarom conflicten in Frankrijk vaker op straat uitgevochten worden.]
Wat 13 december treft, de partij die zowel in het zuiden als in het noorden, in Provence-Alpes-Côte d’Azur (Marseille, Nice…) als in Picardie-Nord-Pas-de-Calais (Lille, Arras, Amiens, Compiègne…), getipt wordt om die winnende lijst te zijn, is het Front National van Marine Le Pen.
